Zaterdag 28 april 2018
De Grote-of St.Catharijnekerk in Brielle
We zagen hem al vanaf het Brielse Meer. Een dikke toren met een klein puntdakje. De Grote- of St.Catharijnekerk van Brielle moest de grootste kerk van Holland worden. In 1417 is men begonnen met de bouw en na een brand in 1456 raakte in 1482 het geld op en is men gestopt met bouwen. In 1572 kwam de kerk in protestantse handen. De toren is 57 meter hoog. We betalen bij de ingang € 1,- entree per persoon en mogen als we willen de toren beklimmen. Het orgel is van orgelbouwer Kam uit 1854 en staat tegen een hoge muur waar de tien geboden op staan geschreven. Het orgel komt wat klein over door de hoge muur erachter.
In de kerk liggen verschillende grafstenen. De preekstoel uit 1778 is versierd met houtsnijwerk en ziet er prachtig uit. Vlak bij het praalgrafmonument van Philips van Almonde is de deur naar de wenteltrap in de toren. Ik ga alleen naar boven. Op een kwart van de opgang kun je op een galerij komen om over het schip van de kerk uit te kijken. Daar staan ook wat oude brokstukken en bodemvondsten uit het verleden. Ik vervolg mijn klim naar de top. Gelukkig hangt er een touw in de spil van de wenteltrap. Daar kan ik mij aan vasthouden. De stenen treden zijn zo hier en daar al flink uitgesleten. Het is schemerdonker in het trappengat en de verlichting komt uit een enkele lichtspleet in de toren. Na heel veel omwentelingen kom ik uiteindelijk boven. Daar is de omgang ruim en staat er een dikke stenen balustrade met traliewerk om te voorkomen dat je over de rand kukelt. Het puntdak is met zink beslagen. Het is bekrast met namen en jaartallen. Het uitzicht is fenomenaal en de klim meer dan waard. Ondanks het grijze weer kan ik toch nog best wel een eind weg kijken. Van bovenaf kun je de vorm van de vesting goed zien. De binnenstad met zijn vele monumenten en verder weg het Brielse Meer, ook wel de Brielse Maas genoemd. In 1951 is de dijk aangelegd om dit deel van de Maas af te dammen. Daardoor lag Brielle niet meer direct aan zee en had het ook niet meer te maken met getijdenwater. Tijdens de watersnoodramp van 1953 had Brielle geen last van het hoge water. Achter het Brielse Meer zie ik de industrie bij de havens van Rozenburg en Rotterdam. Ik maak foto’s naar alle richtingen en daal weer af terwijl ik de treden van de trap tel. Ik kom op 316 treden maar het zijn er 318 volgens de informatie op het internet. Nou ja, die twee krijgen ze cadeau.
Morgen hopen we hier naar de kerkdienst te gaan. We nemen een kerkblad mee voor informatie over de diensten en de gemeente. De kerk is vanaf april bijna de hele week open voor bezichtigingen en ik lees dat er per seizoen gemiddeld een tienduizend mensen deze kerk bezoeken.
Het Asyl en meer
Het regent zacht als we de kerk weer verlaten. De binnenstad is nu een stuk rustiger dan gisteren op Koningsdag. We lopen nog even naar het gebouw wat al eerder onze aandacht had getrokken. Het Asyl voor oude en gebrekkige zeelieden. Het hofje is gebouwd van 1872 tot 1874 in neo-renaissance bouwstijl ter herdenking van de 300 jarige bevrijding door de watergeuzen op de spanjaarden. Het is een hofje met 14 woningen.
Vlak bij het asyl zien we ook een gedenkplaat met de beeltenis van Joh.H.Been, onderwijzer, schrijver en archivaris van Brielle. Hij schreef veel jongensboeken over de vaderlandse geschiedenis. Zijn bekendste boek is ‘Paddeltje, de scheepsjongen van Michiel de Ruyter’. Op de markt staan we nog even stil bij het beeld van Wilhelmina met het vingertje. Het is geplaatst in 1985 ter herdenking van veertig jaar bevrijding na de Tweede Wereld oorlog. Je ziet aan de glimmende vinger dat er veel mensen hem even vasthouden.
We kijken nog even binnen bij de winkel Van Bellen Art op de hoek van de markt en de Nobelstraat waar allerlei commerciële kunstwerken worden verkocht. Dan krijgen wij trek in koffie. Bij ‘De Hoofdwacht’ aan de markt, gebruiken wij op te eerste verdieping, een koffie met een appelgebak.
Brielle heeft samen met Harlingen de meeste rijksmonumenten per inwoner. Genoeg om nog eens een paar dingen te gaan bekijken.