Zaterdag 15 juni 2019
Do’es lief!
Do’es lief! Dat ga ik de volgende keer zeggen als ik weer onredelijk wordt bejegend. Vanmiddag na de lunch liet ik de hond uit op de graskant langs het water. Twee boxers die in het gras lagen naast een boot trokken ons beider aandacht. Ze lagen heel rustig onze komst af te wachten. De baas was achter zijn boot bezig met de bijboot. Ik groet de man en we lopen door op het dijkje en bereiken de eerste hond. Die gaat staan en snuffelt nieuwsgierig aan Tess. De hond ligt aan de lijn. De andere boxer komt nu ook overeind en loopt op Tess af en overweldigt haar en drukt haar al grommend tegen de grond. We schrikken er beiden van en Tess begint te piepen om zoveel onverwachte agressie van deze boxer reu. De man komt er snel aanlopen en is kwaad. “Trek die hond toch weg, staat er niet zo bij zonder iets te doen. Die honden liggen toch niet voor niets vast. Loop alsjeblieft door.” Elke zin afgesloten door een vloek. Hij trekt zijn hond van Tess af en ik kan haar, bevrijd van haar overweldiger, weer meenemen terug naar de boot. In dit soort situaties bevries ik en reageer ik traag. Ik trok mijn hond niet weg om dat ze zichzelf al overgaf. Haar wegtrekken had de situatie alleen maar erger kunnen maken. Ik was wel helemaal van slag door de reactie van de man.
De Rijp
Het plaatsje De Rijp ligt op ongeveer drie kilometer afstand vanaf de plek waar wij liggen met de boot. Met de fiets is dat prima te doen op een zaterdagmiddag. Ik heb gelezen dat het een mooi bezienswaardig dorpje moet zijn met veel authentieke Zaanse gebouwen. Het is waar de waterbouwkundige Jan Adriaanszn Leeghwater geboren is. In het Museum ‘Het Houten huis’ kun je er meer over te weten komen. Als ik in het dorp arriveer ga ik het museum als eerste opzoeken.
’t Houten Huis
Ik ben de eerste bezoeker die middag. De dames achter de kassa moeten nog even op gang komen. Ze hebben de taak net overgenomen van de ochtendploeg. Ze starten een film over de geschiedenis van het dorp. Het dorp lag vroeger op de oever van het ‘Schermereiland’. Een eiland tussen het Schermermeer en het Beemstermeer. De bewoners leefden van landbouw en visserij, later ook van haringvisserij, walvisvaart en de verwerking van hennep. In 1612 werd de Beemster droog gemaakt en in 1635 de Schermer daarna lag De Rijp niet meer op een eiland. De plaats was door zijn geïsoleerde ligging jarenlang een toevluchtsoort voor Doopsgezinden, ook wel Mennonieten genoemd. Zij hebben flink bijgedragen aan de welvaart van het dorp. Het waren vaak ontwikkelde, ondernemende mensen die handel dreven met vooraf het Oostzee gebied.
Door de drassige bodem werden veel huizen in dit gebied opgebouwd uit hout. Het was een goedkoop en licht materiaal wat in voldoende mate aanwezig was. Helaas ook een brandbaar materiaal. In de nacht van 6 op 7 januari 1654 brak er een gigantische brand uit in de Rijp. De brand begon in een hennepkloppersmolen. Het grootste deel van het dorp ging verloren. Behalve de circa 700 woonhuizen ook nog eens 100 pakhuizen met olie, teer en hennep. Enkel de kerk uit 1529 en het raadhuis uit 1630 overleefden de brand en staan er nu nog. Een schilderij van de brand in De Rijp door Egbert van der Poel is in het museum te zien.
Het Museum vertelt de plaatselijke geschiedenis met gebruiksvoorwerpen, schilderijen en modellen van schepen en molens. Verschillende beeldschermen geven je de mogelijkheid om specifieke informatie over bepaalde onderwerpen tot je te nemen. In een aparte ruimte achter het museum is een zaal ingericht over het werk van Betje Wolff en Aagje Deken. De laatste zaal staat vol met Noord-Hollands ‘Slibaardewerk’ uit de Gouden Eeuw. Dit type keramiek is vooral opgegraven op het Schermereiland en is voorzien van allerlei symboliek.
De Rijp
Na het museum fiets ik het dorpje door. In het centrum bevindt zich het oude Raadhuis ‘De Waag’ aan de Kleine Dam. Een ophaalbrug over het kanaal met een klein sluisje erachter brengt je op de Grote Dam waar de Grote Kerk van De Rijp staat te spiegelen in het water van de gracht. De meeste historische gebouwen staan aan de Rechtestraat. Een groot deel van ‘De Rijp’ is door de typische zaanse bouwstijl beschermd Dorpsgezicht. Twee jachthavens heb ik in het dorp gezien met overwegend kleine bootjes. Bij Spijkerboor kun je vanaf het Noordhollandsch kanaal naar De Rijp varen.
Graft
Op de terugweg sla ik even af bij het dorpje Graft. In het oude Raadhuis van Gaft is ook een kleine expositie van slibaardewerk te zien. Het kleinste snoepwinkeltje van Nederland van Bram & Aagie is er schuin tegenover op 5,4 vierkante meter bieden ze hun zoetigheid aan. Net als De Rijp maakt Graft tegenwoordig ook deel uit van Alkmaar