Dinsdag 28 mei 2019
Museum Cruquius
Rond een uur of één zijn we zo ver om naar het Haarlemmermeermuseum De Cruquius te gaan. We laten de hond aan boord en moeten een kilometer terug lopen langs de Ringvaart. Het is vandaag wat minder zonnig.
Bij het museum aangekomen krijgen we eerst een film te zien over de Hollandse strijd tegen het water in het algemeen en het verhaal over de droogmaking van de Haarlemmermeer in het bijzonder. Eeuwenlang werd in dit lage veengebied turf gewonnen. Zo ontstonden veenplasssen die door stormen uitgroeiden tot grote meren. Uiteindelijk werd het één groot binnenmeer in de volksmond de Waterwolf genoemd omdat het steeds grotere happen uit het omliggende land nam en zelfs hele dorpen verzwolg. De overstromingsdreiging van Amsterdam en Leiden in 1836 was uiteindelijk de aanleiding om tot droogmaking te besluiten.
Na de mooie animatiefilm krijgen we een persoonlijke rondleiding door het museum. Wij zijn namelijk de enige bezoekers. De man die ons rondleidt laat ons een grote maquette zien van Nederland met de verschillende deltawerken. Hij zet een schakelaar om en langzaam zien we het water opkomen vanaf zee. Een voor een lopen de polders onder. Het geeft een mooi beeld van hoeveel van Nederland onder zeeniveau ligt. Hij toont ons dat er 10 reusachtige Cornwallstoomketels nodig waren voor het gemaal. Alleen de voorkant van twee stoomketels staan nu nog in het museum. Hij toont ons machinemodellen en grote tandraderen met als hoogtepunt de demonstratie van de grootste stoommachine ter wereld. Alleen wordt deze machine niet meer aangedreven met stoom maar met oliedruk. Niettemin een machtig mooie belevenis om bij zo’n machine te staan als alles om je heen gaat bewegen. De Acht armen van het gemaal gaan pompen en laten zien hoe het water uit de Haarlemmermeerpolder omhoog gepompt werd naar de Ringvaart.
In 1852 was de Haarlemmermeer drooggelegd met behulp van drie van deze reusachtige stoommachines. Elk gemaal droeg de naam van een beroemde Nederlandse waterbouwkundige, Leeghwater, Cruquius en Lynden. Na de rondleiding lopen we op ons gemak nog even rustig door het museum om de verschillende items nog eens te bekijken en er over te lezen. We zien op een oude kaart ook de polders van Reeuwijk waar we beiden vandaan komen. In het museum is ook een kaart met de verkoop van de verschillende percelen grond die beschikbaar kwam aan de landbouw na de drooglegging. Vooral door de demonstratie van het gemaal vonden we dit museum een mooie ervaring.
